تازه ترین ها از مهمان ناخوانده این روز ها؛ کرونا ویروس

کرونا ویروس یا پاندمی جهانی بیماری کوید 19 واژه های آشنایی که این روز ها بیش از هر چیز دیگری زندگی همه افراد کره زمین را تحت تاثیر خود قرار داده است. هر روز اخبار و داده هایی از سراسر دنیا منتشر می شود و دانشمندان، پزشکان و محققان در گوشه گوشه دنیا هر روز اطلاعات جدیدی را از این ویروس نوظهور ارائه می دهند.
اما به واقع در ارتباط با آن چقدر آگاهی داریم؟ چقدر از تازه های یافت شده در خصوص این مهمان ناخوانده می دانیم؟ خصوصا این که هر روز یافته های ارائه شده در این باره تغییر کرده و به روزرسانی می شوند. بیایید با بانک پزشکی ایرانمدبانک همراه باشید تا بیش تر از تازه های دنیا در ارتباط با بیماری زایی کرونا ویروس و بیماری کوید 19 بدانیم.

کرونا ویروس ها را می شناسیم؟

کرونا ویروس جدید یا همان کوید 19 که این روز ها باعث ترس و نگرانی جهانی شده است، از خانواده کرونا ویروس است که پیش از این نیز جوامع انسانی با انواع دیگری از این ویروس ها مواجه شده اند. این ویروس ها عامل بیماری های متفاوتی از سرماخوردگی های ساده تا عفونت های تنفسی حاد تر هستند.

اما ویروس جدید که این روز ها پیشتازانه تمامی کره زمین را فراگرفته  و هر روز تعداد بیش تری از افراد را درگیر می کند، نمونه ای نوترکیب و جهش یافته از کرونا ویروس ها است که می تواند عفونت های ساده و زود گذر یا عفونت های حاد تنفسی و پنومونی را در افراد مختلف ایجاد کند.

کرونا ویروس ها از یک تک رشته RNA تشکیل شده و دیواره آن ها از جنس چربی است. این ویروس ها بخش های تنفسی را هدف قرار داده و با ورود به سلول های هدف در بدن میزبان، سیستم سلولی را در اختیار خود گرفته و شروع به تکثیر می کنند. در نهایت با از بین بردن سلول، ویروس ها تکثیر یافته خارج شده و دیگر سلول ها را درگیر می کنند.

در مواردی بیماری در مراحل اولیه توسط سیستم ایمنی بیمار سرکوب شده و با علائم بسیار خفیف و محدودی همچون یک سرماخوردگی ساده، فرد مبتلا بهبود می یابد. حتی در مواردی افراد هیچ نشانه ای از بیماری را در خود نشان نمی دهند. اما گاهی نیز بسته به شرایط میزبان و شدت بیماری، بیماری وارد فاز حادتر خود شده و بیمار با مشکلات تنفسی شدید مواجه می شود.

در مراحل اولیه بیماری، بسیاری از بیماران بدون نیاز به دستگاه های تنفس مصنوعی و بستری شدن طولانی مدت در بخش های مراقبت ویژه، بعد از دوره ای کوتاه و دریافت درمان های لازم، از بیمارستان مرخص شده و دوره تکمیل درمان و بهبودی را در خانه سپری می کنند.

در موارد حاد و شدید بیماری که منجر به بستری شدن افراد می شود، ویروس نه تنها سلول های بافت ریه را هدف قرار داده و آن ها را تخریب می کند، بلکه منجر به واکنش بیش از حد سیستم ایمنی فرد شده که همین امر منجر به بروز التهابی بسیار شدید و خطرناک می شود.

در نتیجه این امر بسیاری از افراد نمی توانند به راحتی نفس بکشند و بسیاری از آن ها برای تنفس نیاز به دستگاه های کمک تنفسی مصنوعی به نام ونتیلاتور دارند. در برخی ، بیماری تا حدی شدت می یابد که منجر به مرگ بیمار می شود.

بیماری کوید 19 تبدیل به یک پاندمی جهانی شده است

همچنان که ویروس نو ظهور و جدید به سرعت سراسر کره زمین را احاطه می کند، بسیاری از محققان و دانشمندان در جای جای جهان در حال تلاش برای مقابله با بیماری هستند و می خواهند راهی بیابند تا بتوانند بشر را از این شرایط هولناک نجات دهند.

بیماری اکنون وارد فاز همه گیری جهانی شده است که در اصطلاح علمی به آن پاندمی گفته می شود. با گزارش سازمان بهداشت جهانی، در حال حاضر می توان گفت که کم تر کشوری و نقطه ای در جهان عاری از این ویروس باقی مانده است.

محققان معتقدند که این شرایط همچون یک جنگ نا برابر است که در آن دشمن به صورت نامرئی در حال مبارزه با مردم جهان است و در خط مقدم این جنگ نیز پزشکان، پرستاران و همه کادر های درمانی قرار دارند که با تمام وجود در حال مبارزه با این بیماری هستند.

چه کسانی بیش ترین ریسک را برای مواجه شدن با این بیماری جدید دارند؟

اطلاعات و آمار های مرتبط با پاندمی حال حاضر جهان مرتبا در حال به روزرسانی شدن و تغییر کردن است. هر روز محققان و پزشکان بر اساس موارد جدید و یافته های خود اطلاعات جدیدی را در اختیار افراد قرار می دهند.

بر اساس آخرین داده هایی که از منابع معتبر و بررسی های صورت گرفته توسط محققان در خصوص فاکتور های پر ریسک تر این بیماری ارائه شده است، لیستی از شرایط جسمی زمینه ای افراد بر اساس آمار مرگ و میر ناشی از این بیماری ارائه شده که نشان می دهد چه افرادی بیش ترین خطر را در مواجه شدن با بیماری کرونا ویروس دارند.

برخی از بیماری های زمینه ای و شرایط جسمی و سنی افراد تاثیر مستقیمی را بر میزان خطر بیماری در افراد مختلف دارد. طبق آمار و اطلاعات جهانی، دیابت و بیماری های قلبی و عروقی یکی از عمده ترین و اصلی ترین دلایل مرگ و میر افراد در مواجه با این ویروس است.

با این حال اما، محققان معتقدند هنوز هم نتوانسته اند به جمع بندی کاملی از فاکتور های ریسک بیماری دست یابند و الگوهای رفتاری بیماری در سراسر دنیا هر روز موارد تازه ای را نشان می دهد. آن ها معتقدند که برخی شرایط ژنتیکی در افراد می تواند فردی را نسبت به دیگران حساس تر کند.

الگو های مرگ و میر بیماری همچنین نشان می دهد که میزان مرگ و میر و ابتلا به بیماری در مردان نسبت به زنان بیش تر است. هنوز دلیل قاطعی برای مورد ارائه نشده است اما شاید دلیل آن در سبک زندگی متفاوت مردان نسبت به زنان باشد.

بر اساس برخی فرضیه ها و نظریات محققان، آن ها معتقدند که بیماری های زمینه ای و مشکلاتی که می تواند منجر به شدت بیماری شود، در مردان نسبت به زنان بیش تر است. از طرف دیگر، مردان بیش تر از زنان مستعد بروز رفتار های پر ریسک هستند. برای مثال میزان مصرف الکل و دخانیات مانند سیگار کشیدن در مردان بیش تر از زنان است.

همچنین شواهد و مستندات موجود نشان گر این مطلب است که سیستم ایمنی در زنان بسیار قوی تر از مردان است. در نتیجه پاسخ های ایمنی در زنان به نسبت مردان بسیار قوی تر است.

در مواردی دیگر نیز بررسی های برخی شرایط ژنتیکی در افراد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این زمینه محققان برخی از افراد زیر پنجاه سال را که بدون هیچ گونه بیماری زمینه ای در بخش آی سی یو بیمارستان بستری شده اند را مورد بررسی قرار دادند.

آن ها معتقدند که برخی شرایط ژنتیکی و مسیر های ژنتیکی در افراد مختلف می تواند باعث بروز شرایط حاد بیماری در آن ها شود. یعنی پیشینه ژنوم افراد مختلف می تواند خود به عنوان فاکتور ریسک بیماری کرونا ویروس در نظر گرفته شود.

برخی از دانشمندان و محققان نیز به دنبال یافتن ارتباطی میان شدت بیماری و تنوع ژنومی افراد مختلف هستند. آن ها معتقدند که ممکن است بین شدت یافتن بیماری در برخی از افراد و تنوع ژنومی آن ها ارتباطی وجود داشته باشد. این مطالعات به محققان کمک خواهد کرد تا به درک بهتری از الگوی بیماری زایی ویروس و همچنین فاکتور های ریسک بیماری دست یابند.

یکی دیگر از تازه ترین مواردی که توسط محققان در حال بررسی است، میزان و نحوه مواجه با ویروس برای اولین بار است. آن ها بر این باورند که حجم ویروسی که بیمار با آن مواجه می شود و چگونگی بروز عفونت در بیماران می تواند در میزان شدت بیماری موثر باشد.

یافته های به دست آمده از چین نشان می دهد که برای مثال بیماری در کادر درمانی با توجه به سن و شرایط مشابه بسیار با شدت بیش تری بروز کرده است. این احتمال توسط محققان در حال بررسی است که شاید این افراد در معرض غلظت بالاتری از ویروس قرار داشته اند و همین امر نیز در شدت بیماری در آن ها موثر بوده است.

الگوی ژنومی و در معرض قرار گرفتن در مقادیر بالاتر ویروس فاکتور هایی تحت بررسی هستند و هنوز نمی توان قاطعانه در خصوص آن ها سخن گفت. اما با این حال مواردی چون سن بالا، دیابت، فشار خون، بیماری های قلبی و عروقی، اضافه وزن، بیماری تنفسی و آسم، بیماری های ایمنی و سرطان و مواردی از این حیث همگی از جمله موارد ثابت شده ای هستند که به عنوان فاکتور های ریسک ابتلای شدید به کرونا ویروس در نظر گرفته می شوند.

بررسی های صورت گرفته در خصوص مسیر بیولوژیکی بیماری زایی کرونا ویروس در افراد مختلف

به صورت کلی اما الگوی بیماری رایی کرونا ویروس در افراد، درست مانند دیگر بیماری های همه گیر عفونی همچون سل و مالاریا است که در برخی علائم به صورت کنترل شده و خفیف بروز می کند و برخی دیگر علائم بسیار شدید و حادی را نشان می دهد که می تواند منجر به مرگ بسیاری از افراد شود. این همان چیزی است که آن را تحت عنوان انیگما یا همان معمای پنهان شده عفونت در نظر می گیرند که هنوز هم کاملا برای محققان مشخص نشده است.

این که بیماری دقیقا چه گروه هایی را درگیر می کند و چه کسانی بیش از همه در معرض خطر هستند و این الگوی پنهان و کشف نشده عفونت زایی ویروس است که منجر به ترس و نگرانی محققان و پزشکان شده است. بر اساس تحقیقات، روند و مسیر بیولوژیکی عفونت زایی شدید ویروس در هر بیمار متفاوت است.

یکی از فرضیه هایی که توسط محققان مطرح شده است بر اساس نحوه پاسخ گویی سیستم ایمنی افراد در برابر ویروس است. این که آیا میزان واکنش سیستم ایمنی تا چه حد پیش می رود. چرا که در موارد بسیار شدید بیماری زایی و عفونت، آسیب شدید سیستم تنفسی تحت تاثیر واکنش بیش از حد سیستم ایمنی افراد ایجاد می شود.

بر اساس تحقیقات ایمنی شناسی در برخی از مسیر های پاسخ دهی به ویروس در بدن بیماران، آنتی بادی های تولید شده توسط سیستم ایمنی فرد به جای مهار ویروس توسط گلبول های سفید گرفته شده و این امر منجر به تولید بیش از حد مولکول های سایتوکین می شود. این مولکول های شیمیایی در نهایت منجر به افزایش التهاب و افزایش شدت بیماری می شوند.

این حالت که اصطلاحا به آن طوفان سیتوکینی گفته می شود، هنوز دقیقا مشخص نیست که چرا در برخی از افراد می تواند باعث بروز شدیدترین حالت های بیماری شود و در عین حال در دیگر افراد هیچ اثر به خصوصی را به دنبال نداشته باشد.

یافتن راه های بیماری زایی ویروس، نحوه ورود به سلول، درگیری سیستم ایمنی افراد و تمامی این موارد برای یافتن راه درمانی مناسب و یافتن واکسن کرونا ویروس حائز اهمیت است. دانشمندان و محققان با بهره گیری از این مسیر های بیولوژیکی بیماری و تمام این راهکار ها در تلاش برای یافتن راه مناسب به جهت کمک به جهان هستند.

نشانه های عمده بیماری و یافته های جدید تر در این زمینه

سه نشانه و علامت اصلی معرفی شده برای این بیماری، تب ، سرفه های خشک و مکرر و مشکل تنفسی و درد در قفسه سینه معرفی شده است، که البته شدت و حدت تمامی این علائم در همه افراد یکسان نیست و الزاما نیز تمام افراد مبتلا به بیماری کوید 19 ، این علائم را نشان نمی دهند.

با این حال یافته ها و تحقیقات اخیر علائم و نشانه های جدیدتری را نیز بر اساس موارد مبتلا و بررسی های صورت گرفته روی آن ها نشان می دهد. یکی از جدیدترین و عمده علامتی که بسیاری از افراد مبتلا، حتی افرادی که نشانه های شدید بیماری را نشان نداده اند به آن اشاره داشتند، از دست دادن حس بویایی و حس چشایی بوده است.

خطر همچنان در کمین است…

این بیماری یک بیماری جدید است و هنوز تلاش های مکرر و شبانه روزی محققان برای یافتن درمان و واکسنی مطمئن برای بیماری نتیجه ای را به دنبال نداشته است. همچنین الگوی رفتاری ویروس در حال تغییر است و اطلاعات به دست آمده از شرایط و علائم بیماری نیز هر روز ممکن است تغییر کند.

مهم ترین مساله ای که در این خصوص وجود دارد، گروه های ناقل بیماری است. آن دسته از افرادی که بدون هیچ علامتی، به ظاهر سالم هستند، یکی از مهم ترین منابع نشر و انتقال ویروس به دیگر افراد، خصوصا گروه های آسیب پذیر اجتماع هستند.

نکته ای که در این خصوص حائز اهمیت است این است که گزارش های به دست آمده از سراسر جهان، خصوصا آمریکا نشان می دهد که تنها افراد مسن و دارای بیماری های زمینه ای به سطوح شدید بیماری دچار نمی شوند و مواردی از درگیری، بستری شدن و حتی مرگ افراد جوانی که هیچ گونه بیماری زمینه ای نیز نداشته اند، گزارش شده است.

بر اساس یافته های بالینی و موارد بستری شده در بیمارستان های کشور های مختلف درگیر با بیماری کوید 19 ، بسیاری از افراد جوان بدون هیچ بیماری زمینه ای نیز به بیمارستان مراجعه می کنند که بیماری در آن ها وارد مرحله بسیار حاد شده و فرد نیاز به بستری شدن در بخش مراقبت های ویژه و دستگاه های کمک تنفسی دارد. موارد مرگ نیز در این گروه ها گزارش شده است.

با توجه به تمام این موارد باید گفت که بر اساس گزارش های منتشر شده توسط CDC آمریکا؛ از آن جایی که این ویروس یک بیماری جدید است هنوز راه زیادی برای شناخت الگوی بیماری زایی کرونا ویروس، فاکتور های ریسک بیماری و افراد در معرض خطر آن وجود دارد. تنها کاری که می توان انجام داد مراقبت کردن از افراد حساس، خود مراقبتی و رعایت نکات بهداشتی و پرهیز از اجتماعات غیر ضروری است.

منابع