بیماری COVID-19

بیماری COVID-19 یک بیماری عفونی است که توسط یک ویروس جدید از خانواده کرونا ویروس ها به نام ویروس SARS-CoV-2 یا کرونا ویروس سارس 2 ایجاد می شود. در ادامه با بانک اطلاعات پزشکی ایران ، ایرانمدبانک ، همراه باشید تا بیماری COVID-19 را بیشتر درک کنیم علایم ویروس کرونا را بدانیم و با آگاهی از شیوع بیشتر آن ممانعت کنیم.

بیماری در ابتدا در دسامبر سال 2019 در شهر ووهان مرکز استان هوبی در بخش مرکزی چین شناخته شد اما به سرعت در سطح جهانی منتشر شد و باعث به وجود آمدن وضعیت پاندمیک کرونا ویروس 2019-2020 گردید.

این بیماری با علائمی همچون سرفه های خشک ، تب ، از دست دادن حس بویایی ، بدن درد و در موارد شدیدتر مشکل در تنفس باعث بیماری تنفسی یا پنومونی می شود.

تا 5 آپریل 2020 بیش از 1.2 میلیون نفر در بیش از 200 کشور جهان درگیر کووید-19 شده اند و بیش از 64700 نفر جان خودشان را از دست داده اند و بیش از 247000 نفر بهبود یافته اند.

در 3 روز ابتدایی شیوع بیماری ، بروز علائم حداکثر میزان خود است. همچنین می تواند پیش از شیوع علائم کرونا ویروس منتقل شود. احتمال انتقال پس از بهبودی نیز تا حدودی وجود دارد.

در حال حاضر درمان اختصاصی و یا واکسنی برای بیماری کووید-19 وجود ندارد و تنها روش های پیشگیری مثل کنترل علائم بیماری ، درمان های مکمل و ایزولاسیون افراد مبتلا و مشکوک در سطح وسیع توسط دولت ها می تواند موثر باشد.

ویروس کرونا چگونه منتشر می شود؟

ویروس از راه تماس نزدیک و از طریق قطرات کوچکی که از فرد هنگام سرفه ، عطسه  و یا صحبت خارج می شود منتشر می شود. قطرات کوچک ممکن است به هنگام تنفس بیمار کووید-19 نیز منتشر شوند ولی در کل ، ویروس SARS-CoV-2 در جریان هوا نمی تواند به صورت آزاد باشد.

مردم ممکن است با دست زدن به اشیا آلوده و سپس تماس با صورت نیز دچار بیماری کووید-19 شوند. ویروس از چند ساعت تا چند روز می تواند بر روی اشیا باقی بماند. بخصوص می تواند 1 روز بر روی مقوا و کاغذ ، بیش از 3 روز بر روی پلاستیک و استیل ، و بیش از 4 ساعت بر روی مس باقی بماند. هر چند در شرایط مختلف از لحاظ رطوبت و دما مدت زمان فعال بودن ویروس بر روی سطوح  می تواند متفاوت باشد.

شما می توانید با شستن مکرر دست ها ، اجتناب از لمس صورت و عدم تماس نزدیک (3 متر یا 10 پا) با افرادی بیمار ، از خود محافظت کنید.

میزان انتشار آلودگی کرونا ویروس سارس 2 یا به اصطلاح عدد تکثیر پایه (R₀) بین 1.4 تا 3.8 است. به این معنی که هر فرد آلوده تا حدود 4 نفر را آلوده می کند.

پیشگیری از بیماری COVID-19

تاکنون واکسنی برای مقابله با عفونت کرونا ویروس انسانی در دسترس نیست. با این حال انتقال از راه های زیر کاهش می یابد:

• شستن دست ها با آب و صابون و یا استفاده از ضد عفونی کننده های حاوی الکل
• اجتناب از لمس کردن چشم ها، بینی، یا دهان با دست های نشسته
• اجتناب از ارتباط مستقیم با فردی که به ویروس آلوده است. و یا علائمی شبیه سرماخوردگی یا آنفلوآنزا دارد.
• اگر ارتباط با فرد آلوده اجتناب ناپذیر است باید از دستکش، گان (لباس محافظ) و ماسک استفاده کرد.
• دهان و بینی تان را هنگام عطسه دیگران بپوشانید.
• هنگام سرفه و عطسه دستمال جلوی دهان گرفته و بعد آن را درون سطل زباله بیندازید.
• در مکان های شلوغ و حمل و نقل عمومی از لمس وسایل و سطوح عمومی اجتناب کنید.

اگر شما بیماری خفیف گرفتید سعی کنید در خانه بمانید، مایعات بخورید و استراحت کنید. در موارد شدید و اپیدمی احتیاج به قرنطینه و مراقبت های پیشرفته و دستگاه های تنفس مصنوعی هست.

نشانه ها و علائم بیماری COVID-19

• تب
• ضعف
• بی حالی
• لرز
• سردرد
• کاهش هوشیاری
• سرفه
• گلو درد
• از دست رفتن حس چشایی

ویژگی های ظاهری کرونا ویروس سارس 2

به طور کلی کرونا ویروس ها ، ویروس های پوشش دار بزرگی حاوی ژنوم RNA هستند. اندازه ی کرونا ویروس ها در حدود 120 تا 160 نانومتر می باشد. ژنوم آن ها یک مولکول RNA تک رشته به اندازه ی 27 تا 32 کیلو باز است. این ژنوم RNA قدرت عفونت زایی بالایی دارد.

کلمه ی کرونا به معنی تاج یا هاله است و این اسم را از ظاهر خود گرفته که به دلیل وجود برجستگی هایی ، ظاهری شبیه اشعه خورشید پیدا کرده است.

ویروس SARS-CoV-2 شباهت بسیار زیادی به ویروس SARS-CoV یا ویروس سارس دارد که در سال 2003 همه گیر شد. ازین رو برای نام گذاری کرونا ویروس 2019 از همان نام استفاده شده است.

با یافتن شباهت بسیار زیاد ژنوم خفاش و این ویروس ها ، خفاش ها مخزن اصلی این ویروس ها در نظر گرفته شده اند که با یک واسطه آن را به انسان منتقل کرده اند. بر اساس یافته های یک گروه تحقیقاتی چینی این میزبان واسطه احتمالا مورچه خوار یا پانگولین می باشد.

مکانیسم عمل کرونا ویروس

کرونا ویروس به وسیله ی خار هایی از جنس گلیکوپروتئین (پروتئین Spike) که بر سطحش دارد به گیرنده هایی که بر سطح سلول های هدفش وجود دارد (گیرنده ی ACE2) متصل می شود. سپس پوشش ویروس با غشا سلول میزبان یکی شده و محتویات ژنومی ویروس (RNA ویروس) وارد سلول می شوند.

در فضای درونی سلول RNA ویروس که کد کننده ی یک پروتئین ویژه برای تکثیر است ابتدا به آنزیم پروتئینی ترجمه (Translation) می شود. و در ادامه سایر پروتئین هایی که برای عملکرد ویروس نیاز است و کد تولید آن با RNA ویروس وارد سلول شده است تولید می شوند. در نهایت این اجزای نوکلئوتیدی (RNA ویروسی) و پروتئین های آن با هم ادغام می شوند و یک ویریون (ویروس با حالت تهاجمی) را تشکیل می دهند که هر کدام آماده ی تهاجم به سلول های جدیدی از بدن انسان می شوند. ازین طریق بیماری COVID-19 به سرعت بدن میزبان را درگیر می کند.

نرخ جهش زایی در تکثیر کرونا ویروس ها بسیار بالاست که همین امر باعث بوجود آمدن انواع جدیدی از این ویروس می شود.

بیماری زایی کرونا ویروس 2019

ریه ها ارگان های اصلی ای هستند که درگیر بیماری COVID-19 می شوند. زیرا کرونا ویروس سارس 2 به گیرنده های ACE2 در سطح سلول ها متصل می شود که این گیرنده بیشترین فراوانی را در سطح سلول های ریه دارد. ویروس ها از طریق پروتئین ویژه ای به نام Spike به سلول های هدفشان متصل می شوند. ازین رو پیشنهاد شده است که کاهش تعداد گیرنده های ACE2 در سلول های ریه می تواند منجر به حفاظت در مقابل کرونا ویروس شود.

ویروس همچنین ارگان های گوارشی که گیرنده ی ACE2 دارند را نیز درگیر می کند. بخصوص یکی از علائم اصلی کرونا ویروس عدم تشخیص بو و مزه می باشد.

تشخیص بیماری

روش استاندارد تشخیص بیماری کووید-19 آزمایش RT-PCR از سواب ترشحات حلق بیمار است. که وجود RNA ژنومی ویروس را می سنجد. همچنین بیماری از طریق مشاهده مجموعه ای از علائم و همچنین تصویر سی تی اسکن نیز قابل تشخیص هست.

شدت بیماری COVID-19

شدت و گسترش کرونا ویروس SARS-CoV-2 به میانکنش بین ویروس و سیستم ایمنی شخص وابسته است. عوامل ویروسی شامل نوع ویروس ، جهش ویروس ، میزان ویروس در خون ، تیتر ویروس و حضور ویروس در محیط خارجی است. عوامل سیستم ایمنی شخص نیز شامل ژنتیک (مثل ژن های HLA) ، سن ، جنسیت ، عادت تغذیه ای ، تنظیمات ایمنی – غدد درون ریز اعصاب و عوامل فیزیکی می شود. این عوامل در کنار هم تعیین کننده آلودگی یک فرد با ویروس ، مدت بیماری ، شدت بیماری و عفونت مجدد شخص هستند.

واکسن کرونا ویروس

اگر چه هنوز واکسنی برای بیماری کووید-19 وجود ندارد اما استراتژی های مختلفی برای توسعه ی واکسن کرونا ویروس وجود دارد. از جمله:

• ویروس تضعیف شده
• وکتور های ویروسی
• ویروس غیر فعال
• واکسن ساب یونیت
• واکسن نوترکیب
• واکسن ها پروتئینی

از بین بردن کرونا ویروس

آلودگی ویروس کرونا از سطوح  می تواند توسط محلول هایی شامل اتانول 60-70 درصد ، ایزوپروپانول 50-100 درصد ، سدیم هیپوکلراید 0.1 درصد ، هیدروژن پراکسید 0.5 درصد و پوویدون-آیودین 0.2-7.5 درصد از بین برود.

بیماری کووید-19 در ایران

بیماری COVID-19 در ایران طبق آمار رسمی در تاریخ 29 بهمن 1398 در قم تایید شد. تا تاریخ 12 مهر 1399 ، بر طبق آمار رسمی وزارت بهداشت تعداد 468،119 نفر درگیر بیماری شدند ، تعداد 387،675 نفر بهبودی خود را بدست آورده اند و در 26،764 مورد هم متاسفانه بیماری منجر به مرگ بیمار شده است.