واکسن آنفولانزا و حقایق کلیدی در مورد واکسن آنفولانزای فصلی
چرا افراد باید واکسن آنفولانزا را دریافت کنند؟ آیا واقعا واکسیناسیون آنفولانزا می تواند در درمان بیماری کمک کننده باشد؟ در این مقاله ی ایرانمدبانک قصد داریم تا تمام نکات در خصوص واکسن آنفولانزای فصلی را بیان کنیم.
آنفولانزا یک بیماری بالقوه جدی است که می تواند منجر به بستری شدن در بیمارستان و حتی گاهی مرگ شود. در هر فصل بروز آنفولانزا متفاوت است و عفونت آن می تواند به طور متفاوتی روی افراد تاثیر بگذارد.
اما سالانه میلیون ها نفر به آنفولانزا مبتلا می شوند، صدها هزار نفر در بیمارستان بستری می شوند و سالانه هزاران تا ده ها هزار نفر به علت های مربوط به آنفولانزا می میرند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این بیماری می توانید مقاله آنفولانزا و هر آنچه باید بدانیم را مطالعه کنید.
واکسن آنفولانزای فصلی سالانه بهترین راه برای کمک به محافظت در برابر این بیماری است. ثابت شده است که واکسیناسیون فواید زیادی از جمله کاهش خطر ابتلا به بیماری های آنفولانزا، بستری شدن در بیمارستان و حتی خطر مرگ ناشی از آن در کودکان دارد.
سالانه میلیون ها نفر به آنفولانزا مبتلا می شوند، واکسن آنفولانزای فصلی سالانه بهترین راه برای کمک به محافظت در برابر این بیماری است. دریافت به موقع واکسن از اهمیت بالایی برخوردار است. شما باید قبل از شیوع ویروس های آنفولانزا در جامعه خود واکسن آن را بزنید، زیرا حدود دو هفته طول می کشد تا آنتی بادی ها در بدن ایجاد شوند و از شما در برابر آنفولانزا محافظت کنند. برای واکسیناسیون در اوایل پاییز، قبل از شروع فصل آنفولانزا، برنامه ریزی کنید.
واکسن آنفولانزا چگونه کار می کند؟
واکسن آنفولانزا حدود دو هفته پس از واکسیناسیون باعث ایجاد آنتی بادی در بدن می شود. این آنتی بادی ها بدن را در برابر عفونت با ویروس هایی که برای ساخت واکسن استفاده شده، محافظت می کنند. به این ترتیب واکسن آنفولانزای فصلی از بدن در مقابل ویروس های آنفولانزایی محافظت می کند که تحقیقات نشان می دهد در فصل پیش رو بیشتر شیوع خواهند داشت.
چه زمانی باید واکسن بزنیم؟
شما باید قبل از شیوع ویروس های آنفولانزا در جامعه خود واکسن آن را بزنید، زیرا حدود دو هفته طول می کشد تا آنتی بادی ها در بدن ایجاد شوند و از شما در برابر آنفولانزا محافظت کنند. برای واکسیناسیون در اوایل پاییز، قبل از شروع فصل آنفولانزا، برنامه ریزی کنید.
البته توجه به این نکته هم حائز اهمیت است که واکسیناسیون زودهنگام باعث کاهش مقاومت بدن در برابر آنفولانزای فصلی در اواخر فصل شیوع آن به ویژه در افراد مسن می شود. بنابراین، دریافت به موقع واکسن از اهمیت بالایی برخوردار است.
افرادی که برای محافظت به دو دوز واکسن احتیاج دارند باید مراحل واکسیناسیون را زودتر شروع کنند، زیرا این دو دوز باید با فاصله حداقل چهار هفته تزریق شوند.
چرا هر سال به واکسن آنفولانزا احتیاج داریم؟
به دو دلیل نیاز است تا واکسن آنفولانزا هر سال یا به صورت فصلی دریافت شود.
- اول اینکه ایمنی فرد در برابر واکسیناسیون به مرور کاهش پیدا می کند، بنابراین برای محافظت بهینه به واکسن سالانه نیاز است.
- دوم، ویروس های آنفولانزا به طور مداوم در حال تغییر هستند. به همین دلیل واکسن های آنفولانزا از یک فصل به فصل دیگر به روز می شوند تا بدن را از ویروس هایی که تحقیقات نشان می دهد بیشتر در فصل آینده وجود دارد، محافظت کنند.
بنابراین، برای داشتن بهترین ایمنی، افراد 6 ماه به بالا باید سالانه واکسینه شوند.
اثر بخشی واکسن
اثر واکسن آنفولانزای فصلی می تواند متفاوت باشد. ایمنی ایجاد شده توسط واکسن از فصلی به فصل دیگر متفاوت است و تا حدی به سن و وضعیت سلامتی فردی که آن را دریافت کرده و مطابقت واکسن با ویروس هایی که در گردش هستند، بستگی دارد.
آیا امکان ابتلا به آنفولانزا با وجود واکسیناسیون وجود دارد؟
سوالی که شاید برای بسیاری از مردم مطرح باشد این است که آیا حتی اگر امسال واکسن آنفولانزا را بزنیم باز هم احتمال ابتلا به این بیماری وجود دارد؟ در پاسخ باید گفت بله. شما حتی اگر واکسینه شده باشید ممکن است به آنفولانزا مبتلا شوید. این امر به دلایل زیر رخ می دهد:
- ممکن است شما پیش از واکسیناسیون یا در دوره ای که بدن نیاز دارد تا آنتی بادی های لازم در آن ساخته شود، در معرض ویروس آنفولانزا قرار گیرید. این قرار گرفتن در معرض ویروس ممکن است منجر به بیماری آنفولانزا قبل از تزریق واکسن شود. (آنتی بادی هایی محافظت کننده حدود 2 هفته پس از واکسیناسیون در بدن ایجاد می شوند).
- در حالت دوم، ممکن است شما در معرض ویروس آنفولانزایی قرار بگیرید که در واکسن آنفولانزای فصلی وجود ندارد. ویروس های آنفولانزا بسیار متنوع هستند. واکسن آنفولانزا برای محافظت در برابر سه یا چهار ویروس آنفولانزا ساخته می شود که تحقیقات نشان می دهد در آن سال رایج ترین نوع ممکن خواهند بود.
- متاسفانه، برخی از افراد هم هستند که با وجود تزریق واکسن باز هم به بیماری آنفولانزا دچار می شوند. همانطور که بیان شد، ایمنی حاصل از واکسیناسیون می تواند در افراد مختلف بسیار متفاوت باشد. به طور کلی، واکسن آنفولانزا در میان بزرگسالان سالم و کودکان بهتر عمل می کند.
- برخی از افراد مسن و افرادی که بیماری های مزمن خاصی دارند ممکن است بعد از واکسیناسیون ایمنی کمتری پیدا کنند. اما به هر حال این بهترین راه برای محافظت در برابر عفونت آنفولانزا است.
مزایای واکسن آنفولانزای فصلی چیست؟
دلایل زیادی برای دریافت واکسن آنفولانزا به صورت هر ساله وجود دارد. در ادامه خلاصه ای از فواید این واکسن آورده شده است.
واکسن آنفولانزای فصلی می تواند تا حد زیادی شما را از ابتلا به بیماری آنفولانزا محافظت کند. این واکسن سالانه از میلیون ها بیماری و ویزیت پزشک مربوط به آنفولانزا جلوگیری می کند.
در فصل هایی که ویروس های واکسن آنفولانزا شبیه به ویروس های موجود در بدن افراد است، مشخص شد که میزان مراجعه به پزشک برای ابتلا به این بیماری بین 40 تا 60 درصد کاهش یافت است.
کاهش بستری در بخش مراقبت های ویژه
واکسن آنفولانزای فصلی می تواند میزان بستری شدن در بیمارستان را در خصوص این بیماری برای کودکان و افراد مسن تا حد زیادی کاهش دهد. واکسن آنفولانزا سالانه از ده ها هزار بستری در بیمارستان جلوگیری می کند.
همچنین این واکسن درصد بستری شدن کودکان در بخش مراقبت های ویژه را نیز کاهش می دهد.
در سال های اخیر، واکسن های آنفولانزا به طور متوسط حدود 40٪ خطر بستری شدن در بیمارستان را در خصوص بیماری آنفولانزا در میان افراد مسن کاهش داده است.
مطالعه دیگری در سال 2018 نشان داد که واکسن آنفولانزای فصلی باعث کاهش 80 درصدی در بستری شدن افراد بزرگسال در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان به دلیل این بیماری بوده است.
پیشگری برای بیماران مزمن و زنان باردار
واکسن آنفولانزا یک وسیله مهم پیشگیری برای افرادی است که دارای بیماری های مزمن هستند. برای افرادی که سابقه بیماری قلبی، ریوی و دیابت دارند، زدن این واکسن تا حد زیادی می تواند از آن ها در برابر ویروس آنفولانزا محافظت کند.
واکسن آنفولانزای فصلی می تواند در زنان باردار نیز در مقابل ویروس آنفولانزا ایمنی ایجاد کند. این واکسن خطر ابتلا به عفونت تنفسی حاد مرتبط با آنفولانزا را در زنان باردار تقریباً به نصف کاهش می دهد.
علاوه بر این، تعدادی از مطالعات نشان داده است که واکسن آنفولانزا در دوران بارداری علاوه بر کمک به محافظت از زنان باردار، به کودک نیز برای محافظت در برابر ویروس آنفولانزا در چند ماه اول زندگی که نمی تواند واکسن دریافت کند، کمک کننده خواهد بود.
یک مطالعه در سال 2017 نشان داد واکسیناسیون آنفولانزا می تواند به طور قابل توجهی خطر مرگ کودکان در اثر آنفولانزا را کاهش دهد.
همچنین واکسن زدن توسط خود شما می تواند از افراد اطراف شما نیز محافظت کند، از جمله کسانی که در معرض عوارض جدی این بیماری قرار دارند، مانند نوزادان و کودکان، افراد مسن و افرادی که دارای برخی بیماری های مزمن هستند.
اگر ویروس های در گردش و ویروس های واکسن متفاوت باشند چه؟
در فصلی که یک یا چند ویروس در گردش با ویروس های واکسن متفاوت هستند، می توان گفت که تا حدی از اثر بخشی واکسن کاسته می شود. لازم به یادآوری است که واکسن آنفولانزای فصلی در برابر سه یا چهار ویروس مختلف آنفولانزا ایمنی ایجاد می کند و ویروس های متعددی معمولاً در هر فصل پخش می شوند.
حتی اگر اثر بخشی واکسن در برابر یک ویروس کاهش یابد، باز هم می تواند در جلوگیری از بیماری آنفولانزا ناشی از ویروس های در گردش دیگر موثر باشد. به همین دلایل، بسیاری از پزشکان همچنان واکسیناسیون آنفولانزا را برای همه افراد 6 ماهه و بالاتر توصیه می کنند، حتی اگر اثر واکسن در برابر یک یا چند ویروس کاهش یابد.
چرا گاهی مطابقت خوبی بین ویروس موجود در واکسن و ویروس های در گردش وجود ندارد؟
ویروس های آنفولانزا به طور مداوم در حال تغییر هستند. آنها می توانند از یک فصل به فصل دیگر و گاهی حتی در طول یک فصل دچار تغییر شوند. برای تولید واکسن به موقع، متخصصان باید انتخاب کنند که کدام ویروس ها را در واکسن قرار دهند.
به دلیل این عوامل، همیشه احتمال همخوانی کمتر از حد مطلوب بین ویروس های در گردش و ویروس هایی که برای تولید واکسن استفاده می شوند، وجود دارد. روند تولید برخی از واکسن های فصلی نیز ممکن است بر عملکرد واکسن در برابر ویروس های خاص، به ویژه ویروس های آنفولانزای H3N2 تاثیر بگذارد.
آیا واکسن این فصل مناسب برای ویروس های در گردش است؟
به طور قطعی نمی توان پیش بینی کرد که آیا واکسن آنفولانزای فصلی مانند ویروس های آنفولانزای در گردش است یا خیر. چرا که همانطور که پیشتر بیان شد، ویروس های آنفولانزا به طور مداوم در حال تغییر هستند.
یک واکسن آنفولانزای فصلی برای محافظت در برابر ویروس هایی ساخته می شود که تحقیقات و نظارت نشان می دهد بیشتر در طول فصل شایع خواهند بود. در طول فصل آنفولانزا، مراکز تحقیقاتی نمونه هایی از ویروس های آنفولانزای در گردش را بررسی می کند تا ارزیابی کند که چه تفاوتی بین ویروس های مورد استفاده در ساخت واکسن و ویروس های در گردش وجود دارد.
عوارض جانبی واکسن آنفولانزای فصلی
بسیاری از افرادی که قصد دارند واکسن آنفولانزای فصلی را تزریق کنند، نگران این موضوع هستند که آیا واکسن آنفولانزا می تواند باعث بروز این بیماری در آن ها شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت، نه این گونه نیست.
واکسن آنفولانزای فصلی نمی تواند باعث بیماری آنفولانزا شود. واکسن های آنفولانزا که در حال حاضر موجود هستند به دو روش ساخته می شوند:
- در روش اول، واکسن با استفاده از ویروس آنفولانزا کشته شده (غیر فعال شده) ساخته می شود. بنابراین عفونی نیستند و احتمال ابتلا به بیماری آنفولانزا وجود ندارد.
- در روش دوم، برای ساخت واکسن از پروتئین های ویروس موجود در واکسن آنفولانزای فصلی استفاده می شود که در این حالت به آن واکسن نوترکیب می گویند. به این ترتیب در این مدل از واکسن هم احتمال بروز بیماری پس از تزریق وجود ندارد.
واکسن هایی که به شکل اسپری در بینی استفاده می شوند، از ویروس های آنفولانزای ضعیف شده ساخته می شوند. بنابراین، آن ها نیز ایجاد بیماری در افراد نمی کنند. ویروس های ضعیف به کار رفته در این نوع واکسن ها سازگار با سرما هستند، به این معنی که آنها فقط در دمای سردتر موجود در بینی ایجاد می شوند. این ویروس ها نمی توانند ریه ها یا مناطقی را که دمای گرم تری دارند، آلوده کنند.
چه عوارض جانبی می تواند پس از دریافت واکسن آنفولانزا رخ دهد؟
در حالی که واکسن آنفولانزا نمی تواند به شما بیماری آنفولانزا بدهد، اما عوارض جانبی متفاوتی وجود دارد که ممکن است با تزریق واکسن آنفولانزای فصلی یا واکسن اسپری بینی آن در افراد مختلف بروز پیدا کند. این عوارض جانبی خفیف و کوتاه مدت هستند، به خصوص اگر بخواهیم آن را با علائم بیماری بد آنفولانزا مقایسه کنیم.
همانطور که پیشتر بیان شد، واکسن آنفولانزای فصلی در واقع همان ویروس کشته شده آنفولانزا است که وارد بدن می شود تا آن را تحریک به ساخت آنتی بادی کند. بنابراین، از طریق این واکسن شما به بیماری آنفولانزا دچار نمی شوید. اما برخی از عوارض جانبی جزئی ممکن است رخ دهد:
- درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق
- سردرد خفیف
- تب
- دردهای عضلانی
- حالت تهوع
- خستگی
در خصوص مدل اسپری آن در بینی هم باید گفت که ویروس های موجود در واکسن ضعیف شده هستند و علائم شدیدی ایجاد نمی کنند. در کودکان، عوارض جانبی ناشی از اسپری بینی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آبریزش بینی
- خس خس
- سردرد
- استفراغ
- دردهای عضلانی
- تب (درجه پایین)
در بزرگسالان، عوارض جانبی واکسن اسپری بینی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آبریزش بینی
- سردرد
- گلو درد
- سرفه
این مشکلات در صورت بروز، بلافاصله پس از واکسیناسیون خود را نشان می دهند و معمولاً خفیف و کوتاه مدت هستند. تزریق واکسن آنفولانزای فصلی، مانند سایر تزریقات، گاهی اوقات می تواند باعث غش شود. در صورت احساس سرگیجه یا تغییر بینایی یا زنگ زدن در گوش، به پزشک خود اطلاع دهید.
به طور کلی مانند هر دارویی، احتمال بروز واکنش آلرژیک شدید، آسیب جدی دیگر یا مرگ در خصوص واکسن آنفولانزای فصلی بسیار کم است. به هر حال با توجه به نکات گفته شده در این مقاله می توان دریافت که مزایای تزریق این واکسن بسیار بیشتر از عدم استفاده از آن است.
منبع
نظرتان را بنویسید