9 درمان خانگی برای رفع و درمان تنگی نفس

تنگی نفس یا dyspnea یک موقعیت و وضعیت ناراحت کننده ای است که تبادل کامل هوا از طریق ریه و شش ها را با مشکل مواجه می کند و در نتیجه فرد در تنفس خود احساس ناراحتی می کند. در این مقاله ی مجله پزشکی ایرانمدبانک به بررسی عوامل ایجاد احساس تنگی نفس و ترفند های رفع و درمان آن می پردازیم.

مشکلاتی که در قلب و ریه ها ایجاد می شوند همگی می توانند در روند تنفس افراد اختلال ایجاد کرده و به نفس کشیدن عادی آن ها آسیب برساند.

با این حال ممکن است برخی از افراد برای دوره های کوتاه مدت و موقتی به صورت ناگهانی احساس تنگی نفس داشته باشند. برخی دیگر نیز شاید این حالت را برای دوره های طولانی تری همچون ماه ها و هفته ها تجربه کنند.

در صورتی که تنگی نفس شما به دنبال آسیب های جدی پزشکی و بیماری ایجاد نشده باشد، شما می توانید برخی از درمان های ساده خانگی را امتحان کنید که انجام دادن و به کار گرفتن آن ها می تواند به رفع مشکل شما  و بهبود این وضعیت ایجاد شده کمک کند.

بسیاری از این راه ها بسیار ساده اند و تنها موقعیت شما را تغییر می دهند و به موجب این تغییرات ساده بدن شما ریلکس می شود و به دنبال آن نیز مسیر تنفسی شما ریلکس شده و تنفس تان بهبود می یابد. در ادامه 9 درمان خانگی موثر را به شما معرفی می کنیم که می تواند به رفع تنگی نفس تان کمک کند.

1. هنگام نفس تنگی ، نفس های کوتاه از طریق دهان بکشید

این روش یک راه بسیار ساده برای کنترل تنگی نفس است. این روش به سرعت تنفس شما را کنترل می کند و به کمک آن شما نفس هایی عمیق تر و موثر تر می کشید. این کار همچنین به آزاد شدن هوای محبوس شده در ریه های شما نیز کمک می کند.

این کار را می توانید به سادگی در هر زمانی که احساس تنگی نفس داشتید، انجام دهید، خصوصا این کار ساده در زمان هایی که فعالیت های نفس گیری همچون بالا رفتن از پله ها یا بلند کردن وسیله های سنگین را انجام می دهید می تواند بسیار کارآمد بوده و به شما برای نفس کشیدن بهتر کمک کند.

برای انجام دادن این روش کاربردی موارد زیر را دنبال کنید:

• در ابتدا ماهیچه های گردن و شانه های خود را ریلکس کرده و آن ها را آزاد کنید.
• به صورت کاملا آهسته دو بار از طریق بینی خود نفس بکشید و در این مدت نیز دهان خود را بسته نگه دارید.
• لب های خود را به سمت بیرون باز کنید، درست مانند زمانی که می خواهید سوت بزنید.
• برای چهار بار متوالی، کاملا آهسته و آرام و تدریجی از طریق دهان خود نفس بکشید و هوای درون ریه ها را از طریق لب های جمع شده به آهستگی بیرون دهید.

2. بنشینید و بدن تان را به سمت جلو خم کنید

استراحت کردن در حالتی که نشسته اید می تواند به ریلکس شدن بدن تان کمک زیادی کند و همین امر نیز می تواند به بهبود تنفس و رفع تنگی نفس شما کمک کرده و نفس کشیدن را برای شما آسان تر می کند. برای این کار موارد زیر را دنبال کنید:

• روی یک صندلی بنشینید، در حالی که پاهای شما کاملا روی زمین قرار دارد. سپس به آهستگی قفسه سینه خود را به سمت جلو بکشید.
• به آرامی آرنج تان را روی زانو های تان قرار داده یا این که چانه خود را با دست تان نگه دارید. به یاد داشته باشید که حتما ماهیچه های شانه ها و گردن تان را آزاد کرده و ریلکس کنید.

3. بنشینید و با تکیه به یک میز به سمت جلو خم شوید

در صورتی که برای نشستن و نفس گرفتن در موقعیتی که در بالا به آن اشاره شد از یک صندلی و میز استفاده کنید برای شما راحت تر خواهد بود و بهتر می توانید فرایند بهبود تنفس تان را انجام دهید.

برای این منظور روی یک صندلی بنشینید، باز هم در حالی که پاهای شما کاملا روی زمین قرار دارد، سپس صورت تان را روی میز قرار دهید. به صورت کاملا آهسته قفسه سینه تان را به سمت جلو برد و تکیه دهید و بازو های خود را روی میز آزاد سازید. سر خود را نیز روی ساعد دست تان قرار دهید یا این که از یک بالشت به عنوان تکیه گاه سرتان روی میز استفاده کنید.

4. ایستادن با یک تکیه گاه در پشت

در بسیاری از موارد ایستادن می تواند به ریلکس شدن بدن و مسیر تنفسی شما کمک کند و موجب تسهیل در تنفس شما شود. برای این منظور روند زیر را طی کنید:

• برای این کار نزدیک یک دیوار بایستید و بدن خود را به آن تکیه دهید.
• پاهای خود را به موازات شانه های تان باز کنید، کمی بدن تان را ریلکس کنید و دستان خود را روی ران پای تان قرار دهید.
• در حالی که شانه های تان را شل کرده و ریلکس می کنید، کمی به سمت جلو متمایل شوید و بازو های خود را در مقابل تان آویزان کنید تا احساس رهایی داشته باشید.

5. ایستادن با تکیه بر دست ها

• برای این منظور در نزدیکی یک میز یا هر سطح دیگری بایستید، در حالی که ارتفاع سطح مذکور درست تا زیر شانه شما باشد.
• دست ها یا آرنج خود را روی این سطح قرار داده و آن را تکیه کنید، گردن تان را نیز ریلکس کرده و رها سازید
• سر خود را نیز روی بازو های تان قرار داده و به دنبال آن شانه های تان را ریلکس کنید.

6. خوابیدن در موقعیتی آرامش بخش و ریلکس کننده

بسیاری از افراد در زمان خوابیدن تنگی نفس را تجربه می کنند که این امر می تواند منجر به بیدار شدن های مکرر در طول خواب شب شده و به دنبال آن کیفیت و میزان خواب افراد تحت تاثیر قرار گرفته و کاهش می یابد.

سعی کنید به کمر بخوابید، در حالی که یک بالشت زیر پاهای شما قرار دارد و به همان ارتفاع نیز سر شما به واسطه بالشت در بالا قرار گرفته است؛ پشت خود را کاملا صاف نگه دارید. یا این که به پهلو بخوابید و پاهای خود را جمع کنید و یک بالشت را نیز بین آن ها قرار دهید و باز هم سر خود را به کمک یک بالشت به موازات پاهای تان بالا نگه دارید. در این حالت نیز کمر خود را صاف نگه دارید.

هر دوی این موقعیت ها به ریلکس شدن بدن و مسیر تنفسی شما کمک می کند و به این ترتیب نفس کشیدن شما آسان تر می شود.

7. تنفس دیافراگمی برای درمان تنگی نفس

تنفس دیافراگمی نیز یکی از مواردی است که می تواند به رفع تنگی نفس شما کمک کند. برای انجام این روش تنفسی موارد زیر را دنبال کنید:

• در حالی که زانو های تان خم شده است روی یک صندلی بنشینید و گردن، سر و شانه های تان را شل کنید.
• دست تان را روی شکم تان قرار دهید.
• به صورت کاملا آهسته هوا را از بینی وارد کرده و از طریق بینی تان نفس بکشید، به نحوی که حرکت کردن و جابه جا شدن شکم تان را در زیر دست تان احساس کنید.
• در زمان بازدم و خارج کردن هوا، ماهیچه های تان را منقبض کنید. باید احساس کنید که شکم تان به سمت داخل فرو می رود. نفس خود را از بین لب ها به آهستگی به بیرون بفرستید.
• روی بازدم تان بیش تر از دم متمرکز شوید و تاکید کنید. قبل از داشتن یک دم آهسته، بازدم تان را به شکل عمیق تر و طولانی تر از حالت معمول انجام دهید.

این مراحل را برای مدت 5 دقیقه ادامه دهید و تکرار کنید.

8. از یک پنکه یا تهویه هوا استفاده کنید

یک مطالعه صورت گرفته در این خصوص نشان می دهد که هوای خنک می تواند به رفع تنگی نفس کمک کند. در نتیجه قرار دادن یک پنکه یا فن دستی کوچک در مقابل صورت تان می تواند به تسکین علائم مربوط به تنگی نفس شما کمک کند.

9. برای رفع تنگی نفس قهوه بنوشید

یک مطالعه همچنین نشان می دهد که مصرف کافئین می تواند به تسکین و آرام شدن ماهیچه های بدن کمک کند و خصوصا اثر کافئین موجب شل شدن و ریلکس شدن ماهیچه های مسیر تنفسی در افراد مبتلا به آسم می شود. مصرف کافئین می تواند عملکرد ریه ها را برای بیش از چهار ساعت بهبود ببخشد.

ایجاد تغییرات در سبک زندگی برای کمک به درمان تنگی نفس

دلایل بسیار زیادی برای بروز تنگی نفس وجود دارد که برخی از آن ها ممکن است بسیار جدی باشند و به اقدامات سریع درمانی و پزشکی نیاز داشته باشد.

دیگر دلایلی که زیاد جدی و خطرناک نیستند را می توان در خانه نیز با یکسری از راهکار ها درمان کرد.

انجام برخی از تغییرات اساسی در سبک زندگی می تواند به رفع علائم تنگی نفس شما کمک کند. از جمله تغییراتی چون موارد زیر:

• ترک کردن مصرف تنباکو و پرهیز از کشیدن سیگار
• ممانعت از قرار گرفتن در معرض آلاینده ها، آلرژن ها و سموم محیطی
• کم کردن وزن در صورتی که اضافه وزن دارید و چاق هستید
• حفظ سلامتی با داشتن تغذیه ای مناسب، داشتن خواب کافی و مراجعه به پزشک برای هر گونه علائم بالینی آزار دهنده
• پیروی از برنامه های درمانی و دستور العمل های ارائه شده توسط پزشک برای هر گونه بیماری زمینه ای مهم و خطرناکی همچون آسم و برونشیت.

در نظر داشته باشید در نهایت تنها یک پزشک است که می تواند دلیل واقعی تنگی نفس شما را تشخیص دهد و درمان مناسب را برای شما تجویز کند. بهترین پزشک های فوق تخصص بیماری ها ریه در نزدیک ترین محل به خود را می توانید در بانک پزشکی ایرانمدبانک بیابید.

چه زمان هایی باید الزاما به پزشک مراجعه کرد؟

در موارد زیر باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید و به پزشک مراجعه نمایید:

• مشاهده هر گونه علامت پزشکی ناگهانی
• زمانی که نمی توانید اکسیژن کافی را دریافت کنید
• داشتن درد در قفسه سینه
• در صورت داشتن تنگی نفس دائمی و ادامه دار
• در صورت بیدار شدن ناگهانی از خواب به دلیل داشتن احساس تنگی نفس و سختی در تنفس
• در صورتی که در زمان نفس کشیدن تان هر گونه صدای ناله و خس خس را حس می کنید یا این که در هنگام تنفس در گلوی خود احساس خفگی و گرفتگی می کنید.

علاوه بر این در صورتی که احساس تنگی نفس شما با علائم زیر همراه است حتما با پزشک خود ملاقات کرده و مساله را با او در میان بگذارید:

• هر گونه تورمی در پا یا مچ پا
• تب بالا با لرز و سرفه های دارای خس خس
• هر گونه بد تر شدن علائم تنگی نفس تان
• در مواقع اضطراری

در هر کدام از این موقعیت هایی که به صورت ناگهانی هر گونه سختی و مشکلات شدیدی را در نفس کشیدن تان تجربه می کنید، سریعا با آمبولانس شماره 115 تماس بگیرید، خصوصا اگر که تنگی نفس شما با احساس فشار و درد و خفگی در قفسه سینه همراه است.

منبع

https://www.healthline.com/health/home-treatments-for-shortness-of-breath