از دست دادن بینایی : چالش ها و راه های کنار آمدن با آن

از دست دادن بینایی می تواند به دلایل زیادی از جمله مشکلات مادرزادی، سانحه، بروز برخی بیماری ها مانند دیابت و گلوکوم یا به مرور زمان رخ دهد و واکنش افراد در کنار آمدن با نابینایی ممکن است تا حدی متفاوت باشد، اما به طور کلی آن ها در ابتدا دچار احساسات گوناگونی مانند ناباوری و مخالفت، آسیب پذیری و اضطراب و عصبانیت و افسردگی می شوند.

از دست دادن بینایی می تواند به دلایل زیادی از جمله مشکلات مادرزادی، سانحه، بروز برخی بیماری ها مانند دیابت و گلوکوم یا به مرور زمان رخ دهد و هر ساله افراد زیادی در سراسر دنیا به این مشکل جسمانی دچار می شوند. از نظر قانونی فردی نابینا شناخته می شود که دارای دید کمتر از 20/200 باشد.

جزئیات دقیق واکنش افرادی که دچار کاهش بینایی یا از دست دادن بینایی می شوند ممکن است تا حدی متفاوت باشد، اما احساس کلیات مانند محرومیت و ناامیدی تقریباً یکسان است.

به طور کلی درک دامنه مشکل افراد نابینا تقریباً غیرممکن است مگر اینکه کسی تجربه شخصی در کنار آمدن با این مشکل را داشته یا به شخص دیگری کمک کرده تا از پس آن برآید. یک فرد تازه نابینا معمولاً به کمک یک متخصص توانبخشی نیاز دارد تا بتواند خود را با زندگی بدون بینایی تطبیق دهد.

در این مقاله در بانک پزشکی ایرانمدبانک قصد داریم تا نگاهی به رایج ترین احساسات اکثر افراد پس از کاهش بینایی یا نابینایی کامل بیندازیم و راه های سازگاری با از دست دادن بینایی را بررسی کنیم.

ناباوری و مخالفت

شوک و ناباوری یکی از اولین واکنش های افراد نابینا در مواجه با این موضوع است. به خصوص افرادی که از ابتدا نابینا نبوده و در اثر یک حادثه یا بیماری بینایی خود را از دست داده اند بیشتر با چنین حسی مواجه می شوند.

این حس در ایجاد اختلاف نظر موثر بوده و فرد نابینا را مجبور می کند تا به این باور برسد که ممکن است پزشک چشم در تشخیص مشکل اشتباه کرده باشد. این امر تا حدودی خوب است و می تواند در پیدا کردن نظر دوم و کسب اطلاعات بیشتر کمک کند.

اما اگر بخواهد بیش از اندازه ادامه یابد، ممکن است هم در روحیه فرد نابینا و هم در روند درمان اختلال ایجاد کند. هر چقدر که سریعتر فرد بیمار نابینایی خود را بپذیرد، راحت تر و زودتر می تواند به روال زندگی خود بازگردد.

آسیب پذیری و اضطراب

یکی دیگر از شرایط احساسی به وجود آمده برای فرد نابینا ، حس آسیب پذیری و ترس است. فرد نابینا در هنگام مواجهه با از دست دادن بینایی در معرض احساس ترس، آسیب پذیری و اضطراب قرار می گیرد تا بتواند با آنچه که فراتر از توانایی او برای تغییر است کنار آید.

برخی از رایج ترین ترس ها شامل نگرانی در مورد درآمد و اعتماد نابینایان به دیگران برای انجام حتی کارهای بی اهمیت روزمره است. احساس معلولیت در انجام کارهایی که دیگران می توانند در اطراف آن ها بدون زحمت انجام دهند، می تواند فرد نابینا را به سمت خجالت و همچنین اضطراب سوق دهد.

برای کنار آمدن با نابینایی، آن ها می بایست روی کسب مهارت های جدید و بهبود سطح اطمینان خود تمرکز کنند. اما اگر احساس اضطراب و وحشت آن ها بسیار درگیر کرد. بهترین راه کمک گرفتن از یک مشاور است.

عصبانیت و افسردگی

طبیعی است فردی که دچار کاهش بینایی یا نابینایی می شود تا مدتی در غم از دست دادن بینایی خود باشد. این یک واکنش عادی است. اما اگر این غم طولانی شود می تواند منجر به افسردگی گردد. اگر رنج و افسردگی هفته ها یا ماه ها طول بکشد، می بایست فرد نابینا از کمک های حرفه ای برای برطرف نمودن ناراحتی خود استفاده کند.

کنار آمدن با از دست دادن بینایی چقدر زمان می برد؟

ارائه یک بازه زمانی دقیق در این مورد آسان نیست، زیرا هر فردی واکنش متفاوتی نسبت به از دست دادن بینایی نشان می دهد. ممکن است از چند هفته تا چند ماه باشد. اما به طور کلی با گذشت زمان، از شدت رنج ناشی از آن کاهش پیدا می کند و فرد نابینا در نهایت یاد می گیرد که با تغییرات به وجود آمده در زندگی خود کنار بیاید و با آن سازگار شود.

برای آگاهی بیشتر درباره ی نابینایان می توانید مقاله ی نابینایان و نکاتی که در مورد آنها نمی دانیم را مطالعه کنید.

چند نکته ساده در خصوص کنار آمدن با نابینایی

متأسفانه، یک تصور غلط به طور کلی حاکم است که افرادی که نابینا هستند یا بینایی خود را به هر دلیلی که از دست داده اند، به طور فعال نمی توانند یک زندگی عادی و پر تحرک داشته باشند. در حالی که این افراد با انجام برخی اقدامات احتیاطی اضافی و دریافت کمک به راحتی می توانند مانند سایر افراد در جامعه حضور داشته باشند.

آن ها می توانند آموزش های لازم جهت آشنایی و درک محیط اطراف به منظور شناسایی و تامین هرگونه خطر غیرضروری که می تواند باعث آسیب رساندن به آن ها شود را از سازمان های مختلفی که خدمات تخصص به افراد نابینا ارائه می دهند، دریافت کنند.

معاشرت و ملاقات با سایر افراد نابینا

یکی دیگر از روش های آسان سازی زندگی برای قربانیان از دست دادن بینایی ، آشنایی با سایر افراد نابینا است. امروزه سازمان های زیادی وجود دارند که چنین سیستم های پشتیبانی را در سراسر کشور ارائه می دهند. ملاقات با افراد مشابه، ایجاد دوستی های جدید و فرصت هایی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات می تواند به افرادی که به تازگی نابینا شده اند بسیار کمک کند.

مهمتر از همه، افراد نابینا خواهند فهمید که در تلاش برای بازگشت مجدد به روال عادی زندگی تنها نیستند. هنگام آشنایی با سایر افراد نابینا، شانس آنها برای یادگیری روش ها و ایده های جدید زندگی مستقل و موفقیت آمیز با وجود اختلال بینایی به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کند.

آگاهی و تنظیم محیط

این اولین چالشی است که افراد نابینا بعد از دست دادن بینایی با آن مواجه می شوند. برای سازگاری و کنار آمدن با این چالش می بایست خانه شخص نابینا متناسب با نیازهای او مرتب شود. به عنوان مثال، باید به کف پوش خانه بسیار توجه شود. کف خانه نباید چیزی باشد که منجر به افتادن و لیز خوردن نابینایان شود.

نباید درهم ریختگی در کف خانه وجود داشته باشد. به عنوان مثال، سیم های اضافی در مسیرهای عبور نباشد. مبلمان ها جوری چیده شوند که فضای کافی برای رفت و آمد آن ها فراهم شود. درهای کابینت ها هیچ گاه باز نماند. اگر پله هایی در خانه وجود دارد، باید نرده داشته باشند و هیچ وقت نباید هیچ شیئی روی پله ها قرار داده شود.

ارتباطات

مهارت خواندن و نوشتن بعد از کنار آمدن با از دست دادن بینایی شاید در اهمیت دوم قرار بگیرد. اما مهارت های ارتباطی به ویژه خواندن بسیار مهم است. دانستن چگونگی خواندن بریل می تواند دنیای سواد و تحصیل را برای نابینایان باز کند.

دانستن خط بریل می تواند به آن ها در نظم دادن به خانه نیز کمک کند. به عنوان مثال آن ها می توانند برچسب هایی را با خط بریل روی تمیز کننده ها، تنظیمات ماشین لباسشویی یا بسیاری دیگر از وسایل قرار دهند. این کار به آنها کمک بسیاری خواهد کرد.

رفت و آمد از چالش های پیش روی نابینایان 

نابینایان برای رفت و آمد نیاز دارند تا از حس لامسه و شنوایی خود استفاده کنند. به همین جهت برای رفع این چالش آن ها می بایست از برخی ابزار کمکی مانند عصای سفید مخصوص افراد نابینا یا سگ راهنما استفاده کنند.

هر چقدر که فرد سریع تر بتواند استفاده از عصای کمکی یا سگ راهنما را یاد بگیرد و وارد جامعه شود، راحت تر می تواند با از دست دادن بینایی خود کنار بیاید. آن ها پس از مدتی در می یابند که با وجود برخی موانع خیلی راحت و بدون کمک دیگران می توانند به تنهایی به خارج از خانه بروند.

سبک زندگی شخصی

از دست دادن بینایی به معنای از دست دادن توانایی تشکیل خانواده، ورزش یا سرگرمی نیست. با کمک مربیان توانبخشی، یا افراد دیگری که تجربه دارند و همه راه های میانبر و مشکلات را یاد گرفته اند، افراد تازه نابینا می توانند کیفیت زندگی خود را تجدید کنند و زندگی رضایت بخش تر و لذت بخش تری را داشته باشند. یک فرد نابینا به راحتی می تواند تشکیل خانواده دهد و مانند هر فرد دیگری از زندگی خود نهایت لذت را ببرد.

از نکاتی که می تواند به افراد نابینا در کنار آمدن با از دست دادن بینایی کمک کند، معاشرت و ملاقات با سایر افراد نابینا، آگاهی از محیط اطراف، ارتباطات، یادگیری رفت و آمد با ابزار کمکی، سبک زندگی، حمایت خانواده و دوستان، حمایت احساسی و کار کردن است.

از دست دادن بینایی و حمایت خانواده و دوستان

درست است که یک شخص نابینا تلاش بیشتری برای انجام کارهای روزانه خود در مقایسه با یک فرد بینا انجام می دهد و در اغلب موارد هدف او مستقل بودن است. اما با این وجود، آن ها برای کنار آمدن با نابینایی خود به حمایت خانواده و دوستان نیاز دارند.

چرا که به هر حال ممکن است برخی کارها باشد که در ابتدا آن ها قادر به انجام آن نباشند. به همین جهت اعضای خانواده و دوستان می بایست با نهایت صبوری و مهربانی به این افراد کمک کنند. به گونه ای دریافت حس ترحم در نابینایان به وجود نیاید.

از دست دادن بینایی و حمایت احساسی

یکی از چالش هایی که افراد نابینا در هنگام از دست دادن بینایی با آن مواجه می شوند، حس ناامیدی است. کنار آمدن با مشکلات روزانه نابینایان می تواند به راحتی احساسات آن ها را تحت تاثیر قرار دهد. فرد نابینا ممکن است هنگام یادگیری روش های جدید برای عملکردهای ساده زندگی ناامید شود.

این حس ناامیدی برای هر فردی که نتواند انتظارت خود را برآورده کند، پیش خواهد آمد. به همین جهت دریافت حمایت از جانب خانواده و دوستان و مراجعه یا حضور در گروه های پشتیبانی می تواند به افراد نابینا برای کنار آمدن با از دست دادن بینایی کمک بسیاری کند.

صحبت با مشاور و حضور در برخی کلاس های گروهی به آن کمک می کند تا مشکلات خود را بیان کنند و درک درستی از موقعیت خود، کسب موفقیت و راه های مقابله با مشکلات پیدا کنند. در واقع آن ها به نوعی نیاز به تشویق دارند تا در مسیر خود دلسرد نشوند.

کار کردن راهی برای کنار آمدن با از دست دادن بینایی

یکی از چالش های پیش روی نابینایان بعد از دست دادن بینایی موضوع کار کردن است که خود این امر می تواند عاملی برای کنار آمدن آن ها با نابینایی باشد. هر چقدر فرد سریع تر بتواند به طور مستقل کار کند و کسب درآمد داشته باشد، سریعتر می تواند با از دست دادن بینایی خود کنار بیاید.

تنها کافی است افراد نابینا از مهارت های جدید خود اطمینان حاصل کند و به این باور برسند که می تواند در هر شغلی مثمر ثمر بوده و وظایف خود را به نحو احسنت انجام دهند. آن ها باید توانایی های خود را بشناسند و به دنبال کاری متناسب با توانایی های خود باشند و بدانند که از دست دادن بینایی پایان راه آن ها نیست.

در پایان، این فرد است که در کنار آمدن با نابینایی خود تفاوت ایجاد می کند. افراد نابینا باید بدانند که قرار نیست تا همیشه با چالش ها دست و پنجه نرم کنند و هر روز زندگی برای آن ها راحت تر از دیروز خواهد شد. به این شرط که خود آن ها نیز به این باور برسند و سعی کنند هر روز زندگی خود را ارتقا دهند و تبدیل به فردی سازنده در جامعه شوند.

آن ها هیچ تفاوتی با افراد دیگر ندارند و در برخی موارد حتی دارای امتیازات بیشتری نیز هستند. چرا که سایر حواس افراد نابینا به تدریج دقیق تر خواهد شد و آن ها این فرصت را دارند تا از ذهن و سایر حواس خود برای یادگیری مهارت های جدید و کنار آمدن با نابینایی خود استفاده کنند. سرانجام فرد نابینا می تواند با استفاده از توانایی های خود به افرادی که تازه دچار از دست دادن بینایی شده اند، کمک کند تا با شرایط کنار بیایند.

منبع

https://www.everydayhealth.com/vision/blindness/
blind-not-dark-coping-with-blindness/

https://irisvision.com/coping-with-vision-loss-adapting-
not-quitting-is-the-way-to-go/